Bevallingstrauma

Bevallen, het duurt maar enkele dagen/uren. Toch zijn het deze uren die een enorme impact hebben. Want vanaf dat moment verandert je leven voorgoed.

Ineens heb je het kindje waar je zoveel over hebt gedroomd en gehoopt in je armen. Wat heerlijk.
Maar… de praktijk is soms weerbarstiger. Veel vrouwen kijken niet goed terug op hun bevalling. En ondanks dat dit maar kort duurde, hebben deze paar uren enorm veel impact op je leven hierna. Juist ook als je niet goed terugkijkt op deze ervaring.

Het is bekend dat de redenen waardoor vrouwen niet goed terugkijken op hun bevalling, heel erg uiteen kunnen lopen. Vrouwen met 2 vrijwel identieke bevallingen kunnen toch heel anders naar die gebeurtenis kijken. Zo herinner ik me 2 dames die ik binnen 1 week in hun kraambed sprak. Ze hadden beiden vacuüm bevalling gehad. Een van de dames worstelde hier echt mee, baalde er enorm van en voelde zich heel verdrietig hierover. De andere dame had een top bevalling gehad. Jammer dat ze een vacuüm nodig had, maar dat was het beste, dus daar had ze vrede mee. Ze keek heel goed terug op haar bevalling.

Toen ik dat hoorde, was ik nog student. En op dat moment realiseerde ik me dat een trauma door een bevalling van veel factoren afhankelijk is.

Ook afgelopen jaar liep ik er weer tegenaan. Ik had een nacontrole van een vrouw waarbij ik een mooie thuisbevalling had gedaan. Zij wilde niet thuis bevallen, maar er was geen tijd meer om naar het ziekenhuis te gaan.

Wat voor mij een droombevalling leek, was voor haar heel traumatisch. Ze had dit echt niet zo gewild. Hoewel ze blij was met mijn begeleiding, wilde ze absoluut niet nog een keer op deze manier bevallen. 

Het is bekend dat vrouwen door hun bevalling PTSS kunnen oplopen. Dat is een reactie op een traumatische ervaring of een levensbedreigende gebeurtenis. Symptomen hiervan kunnen zijn: herbeleving van de situatie, vermijding van situaties die doen herinneren aan de gebeurtenis en prikkelbaarheid.

Wat we ook weten, is dat dit trauma zo heftig kan zijn, dat vrouwen dit niet nog een keer mee willen maken en dit bepalend laten zijn voor hun gezin en kinderwens.

Er zijn een aantal factoren die kunnen meespelen hierin. Factoren waardoor vrouwen hun bevalling als traumatisch ervaren:

• Verlies van controle en waardigheid
• Vijandige/vervelende houding van mensen om je heen tijdens de bevalling
• Niet gehoord worden of geen uitleg krijgen over medisch handelen tijdens je bevalling
• Handelingen uitgevoerd zonder jouw toestemming (tegen jouw wensen en grenzen in gaan)

Ook medische complicaties tijdens een bevalling kunnen ervoor zorgen dat de bevalling als traumatisch wordt ervaren.

Je kan een traumatische bevalling nooit uitsluiten want we kunnen niet in de toekomst kijken. Er zijn wel dingen die mee kunnen spelen.

1. Zoek mensen om je heen die je steunen. Je eigen verloskundige: het is belangrijk dat je een verloskundige kiest die je vertrouwt en die je het gevoel geeft je wensen te kennen en voor je rechten op te komen. Het kan ook een doula zijn, iemand die je support tijdens de hele bevalling. Je bevalpartner, een familielid of vriend(in).
2. Bereid je goed voor. Het is goed om te weten hoe een bevalling kan verlopen. En om mooie bevalverhalen te zien of lezen. Maar soms is de praktijk weerbarstiger en verlopen dingen gecompliceerder. Het kan je helpen om ook daar wat meer van te weten. Sommige mensen vinden het fijn om een uitgebreid bevalplan te hebben, anderen laten het meer op zich af komen. Alles is goed, zolang jij je er fijn bij voelt.
   Een bevallingscursus volgen kan helpen. Dit geeft je inzicht in het verloop van een bevalling. Ook voor je bevalpartner is het goed om te weten wat jij tijdens je bevalling nodig hebt. Wil je dat mensen om je heen stil zijn of je aanmoedigen? Heb je muziek nodig of affirmaties? Wil je een rugmassage?
3. Zet je wensen op papier. Dit punt noemde ik hierboven ook al. Voor sommige mensen is dat niet nodig, die laten het allemaal op zich af komen. Maar als je weet dat je specifieke wensen hebt, kan het nuttig zijn om dat op papier te zetten. Zo hoef je tijdens je weeën niet te “vechten” voor hoe jij je bevalling zou willen. Het kan ook helpen om een bevalplan te maken voor specifieke situaties. Bijvoorbeeld: de thuisbevalling, de inleiding, de keizersnede.
   Juist ook als je een zorgvraag buiten de richtlijn hebt, is het goed om dit op papier te zetten en van tevoren besproken te hebben met jouw verloskundige of in het ziekenhuis.

Het kan zijn dat je dit leest en herkent van je eigen bevalling. Dat kan best verdrietig zijn.

Ook dan heb ik een aantal tips voor je.

1. Zoek een zorgverlener die bij je past. Het kan zijn dat je je niet gesteund hebt gevoeld tijdens jouw bevalling. Zoek dan een andere verloskundige, die bij je past. En denk eens na over een doula *. Want vertrouwen in degenen die bij jouw bevalling gaan zijn, is cruciaal. Jij moet je helemaal kunnen overgeven aan hun goede zorgen als je weeën hebt. Soms is het nodig om van verloskundigen praktijk te switchen.
2. Ga in gesprek. Dat kan op meerdere manieren. Als je merkt dat je je bevalling niet los kan laten, kun je gesprekken aan gaan met een psycholoog om je bevalling te verwerken. (EMDR is een therapie die hier o.a. voor wordt toegepast).
   Maar het kan ook goed zijn om een preconceptie consult aan te vragen. Een gesprek bij een verloskundige of gynaecoloog voordat je zwanger bent. In dit gesprek bespreek je wat voor jou traumatisch is geweest en hoe je dit een volgende keer zou willen voorkomen.  
   Als je zwanger bent, is het goed om hierover in gesprek te gaan met jouw zorgverlener, op het moment dat jij het nodig hebt. Veel ziekenhuizen en verloskundigen plannen dit gesprek meestal rond 34-36 weken. Maar het kan goed zijn dat het voor jou veel eerder nodig is. Kijk met jouw zorgverlener wat jij nodig hebt om deze bevalling positief te laten verlopen.

Er zijn dus wel dingen die kunnen helpen bij het voorkomen van een bevallingstrauma.

Mocht je hiermee worstelen, aarzel dan niet om contact met ons op te nemen. Juist ook als wij een rol hebben gespeeld bij jouw trauma.

* Mocht je tips willen voor fijne doula’s uit onze regio, die hebben we. Laat het ons weten!

** Dit blog is mede geschreven met de informatie van Stiching Bevallingstrauma